দেশের প্রতিটি শিক্ষা প্রতিষ্ঠানকে ইন্টারনেটে সংযুক্ত করার উদ্যোগ নিয়েছে সরকার। আর গ্রামে গ্রামে বাধাহীন ইন্টারনেট সংযোগ সুলভ করতে একের পর এক ইনফো সরকার প্রকল্প বাস্তবায়ন করে যাচ্ছে সরকারের তথ্য ও যোগাযোগ প্রযুক্তি বিভাগ। দেশের পার্বত্য অঞ্চল বান্দরবান, খাগড়াছড়ি ও রাঙামাটিসহ সন্দ্বীপের মতো দুর্গম অঞ্চলের ৬১৭ ইউনিয়নে উচ্চগতির ইন্টারনেট দিতে বাস্তবায়িত হচ্ছে ‘কানেক্টেড বাংলাদেশ’ প্রকল্প। আইসিটি বিভাগের বাংলাদেশ কম্পিউটার কাউন্সিল (বিসিসি) যখন কাজগুলো এগিয়ে নিয়ে যাচ্ছে; তখন মোবাইল অপারেটরের ‘ডাটা সীমা’য় বেঁধে ৪১ হাজার সরকারি প্রাথমিক বিদ্যালয়ে ইন্টারনেটে সংযুক্তির কার্যাদেশ দিয়ে নতুন বিতর্কের জন্ম দিয়েছে প্রাথমিক ও গণশিক্ষা মন্ত্রণালয়। কার্যাদেশ অনুযায়ী, প্রথমে ৩ পার্বত্য জেলায় ১০০০টি প্রাথমিক বিদ্যালয়সহ ৬১টি জেলার ৩৯ হাজার ৭০১টি সরকারি প্রাথমিক বিদ্যালয়ে ওয়াইফাই সিস্টেমের মাধ্যমে ইন্টারনেট সংযোগ দেবে গ্রামীণফোন। এজন্য অপারেটরটি জেলা প্রাথমিক ষিক্ষা অফিসে ওয়াইফাই-সিস্টেম ও সিম ব্যবহার করবে।
শিক্ষা অধিদপ্তরের এমন পদক্ষেপে উষ্মা প্রকাশ করছেন নেটিজেনরা। সোশ্যাল মিডিয়া প্লাটফর্মে বিষয়টি নিয়ে খেদ প্রকাশ করে ইন্টারনেট সেবাদাতা প্রতিষ্ঠান ইনফোলিংক সিইও সাকিফ আহমেদ লিখেছেন, “যেখানে সুযোগ আছে দেশিও কোম্পানি কে কাজ দেয়া। ৪১০০০ কানেকশন দিয়ে আনুমানিক ছোট সাইজ এর ৪১টা ইন্টারনেট কোম্পানি চলতে পারতো, সেখানে একটি বিদেশি কোম্পানি কে আওতায় পরে না এমন কাজ দিয়ে টাকা নিয়ে যাওয়ার সুযোগ করে দিবার কি কারণ থাকতে পারে? মোবাইল কোম্পানির কাজ কি ওয়াইফাই ইন্টারনেট দেয়া?”
প্রশ্ন উঠেছে, ৫ এমবিপিএস গতির ২০ জিবিপিএএস ডেটা দিয়ে কীভাবে পুরো এক মাস একটি স্কুলের শিক্ষক-শিক্ষার্থীর প্রয়োজন মিটবে তা নিয়ে। মূলত একটি প্রাথমিক বিদ্যালয়ে যদি ছাত্রদের জন্য ইন্টারনেট দেওয়া নাও হয় তবে ন্যূনতম ১০টি শ্রেণী কক্ষকে ইন্টারনেটে সংযুক্ত করতে হলে একেকটি শ্রেণীকক্ষের জন্য ২জিবি ডেটা মিলবে। শ্রেণী কক্ষে যদি কোনো অনলাইন ভিডিও চালাতে হয় তাহলে এই ডেটায় এক দিনও যাবে না। তাছাড়া যেখানে মোবাইল ইন্টারনেটের মানদণ্ড ধরা হয় ২০ এমবিপিএস গতিকে সেখানে কীসের ভিত্তিতে বা কার স্বার্থে প্রাথমিক শিক্ষা মন্ত্রণালয় ৫এমবিপিএস করলো তা রহস্যাবৃত খোদ সরকারের ডিজিটাল রূপান্তরের নেতৃত্বদানকারীদের কাছে।
এ বিষয়ে জানতে চাইলে ডাক ও টেলিযোগাযোগ মন্ত্রী মোস্তাফা জব্বার ডিজিবাংলা-কে বলেন, মোবাইল নেটওয়ার্কের মাধ্যমে ইন্টারনেট সেবা দেয়া কারিগরিভাবে কোনো দিক দিয়েই সঠিক সিদ্ধান্ত নয়। যেখানে আমি ব্রডব্যান্ড নিতে পারি সেখানে কী কারণে আমরা মোবাইল ইন্টারনেট ব্যবহার করবো সেটা আমার মাথায় আসে না। শিক্ষাক্ষেত্রে সেই গতিটা খুব জরুরী। সেই গতি না থাকলে এটা কী কাজে আসবে? আমার কাছে মনে হয়, মোবাইল আমাদের জন্য স্থায়ী ব্যবস্থা নয়। হাইস্পিড ব্রডব্যান্ডের মাধ্যমে এই সেবাটা দেয়া যুক্তি সঙ্গত ছিলো। অথচ এই দরপত্রে আইএসপিগুলোকে অংশগ্রহণের সুযোগ দেয়া হয়নি। এটা মোটেই উচিত হয়নি। এটা কারিগরি দিক দিয়ে ঝুঁকিপূর্ণ।
বিষয়টি প্রাথমিক শিক্ষা মন্ত্রণালয় নিজেদের মতো সিদ্ধান্ত নিয়েছে জানিয়ে মন্ত্রী বলেন, আমাদের কাছ থেকে তাদের পরামর্শ নেয়া উচিত ছিলো কোনটা সঠিক। তাছাড়া কার্যাদেশ পত্র দেয়ার পর বিষয়টি আমাদের জানিয়েছে আইএসপিএবি। আগে যদি জানাতো তাহলে আমরা বিষয়টি নিয়ে কাজ করতে পারতাম। এখন আমাদের কিছুই করার নেই। তবে এটা মোটেই যুক্তিযুক্ত হয়নি। কেননা, যেখানে যেখানে ইন্টারনেট দেয়া হচ্ছে সেখানে ব্রডব্যান্ড আছে কি না তাও যাচাই বাছাই করে দেখা হয়নি। তাছাড়া মোবাইল অপারেটরদের সক্ষমতা নেই যে তারা ব্রডব্যান্ডের মতো ইন্টারনেট সেবা দিতে পারবে। আর শিক্ষার জন্য ব্রডব্যান্ড দরকার। এর কোনো বিকল্প নেই।
এই পদক্ষেপে ‘জাস্ট কতগুলো টাকার অপচয় হবে’ বলেও দুঃখ প্রকাশ করেন মন্ত্রী।
মন্ত্রীর মতোই এই উদ্যোগ দেশের ব্রডব্যান্ড ইন্টারনেট প্রসারে নেয়া সরকারি উদ্যোগকেও চ্যালেঞ্জের মুখে ফেলবে বলে মনে করছেন খাত সংশ্লিষ্টরা। তাদের ভাষায়, শিক্ষার জন্য ‘ডাটা’ নির্ভরতা অনলাইন শিক্ষাদান প্রক্রিয়াকেও একটি অপূর্ণ সীমায় আটকে দেবে। একইসঙ্গে ‘ওয়াইফাই’ সুবিধার নামে মোবাইল অপারেটর বনাম ব্রডব্যান্ড ইন্টারনেটের সেবার নামে নতুন বিরোধ সৃষ্টি করবে এবং গ্রাহকদের মধ্যে ইন্টারনেট ‘ডাটা’ বাণিজ্য নিয়ে বিদ্যমান অসন্তোষের পাল্লাকে আরো ভারী করবে।
বিষয়টি সরকারী নীতির সঙ্গে সাংঘর্ষিক বলে মন্তব্য করেছেন আইএসপিএবি সভাপতি ইমদাদুল হক। তিনি জানান, জ্ঞান ভিত্তিক ও ডিজিটাল অর্থনীতি নির্ভর উদ্ভাবনী স্মার্ট বাংলাদেশ বাস্তবায়নে জাতিসংঘের টেকসই উন্নয়ন অর্থনীতির জন্য ব্রডব্যান্ড ইন্টারনেটের প্রসারকে যখন সরকার সর্বোচ্চ গুরুত্ব দিচ্ছে, তখন গত বছর ১ নভেম্বর কেবল মোবাইল অপারেটরদের জন্য এই সেবা দেয়ার পথ উন্মুক্ত রেখে দরপত্র দিয়েছিলো প্রাথমিক শিক্ষা দপ্তর, মিরপুর-২। বিষয়টি সংশোধনে সংগঠনের পক্ষ থেকে কেবল সিম কার্ডের মাধ্যমে ইন্টারনেট সেবা দেয়ার বিষয়ে আপত্তি জানিয়ে দরপত্রের কারিগরি শর্তগুলোর প্রয়োজনীয় সংশোধনী বিষয়ে চিঠি দেয়া হলেও তারা তা আমলে নেয়নি। এটা খুবই দুঃখজনক।
ইমদাদুল হক বলেন, যেসব জায়গার জন্য টেন্ডার দেয়া হয়েছে সেসব স্থানে ব্রডব্যান্ড ইন্টারনেট সুবিধা থাকার পরও দরপত্রে অসম শর্ত বেধে দিয়ে আমাদের এতে অংশগ্রহণ করার পথ বন্ধ করে দেয়া হয়। ফলে আমরা চিঠি দিয়ে প্রয়োজনীয় সংশোধনীসহ অনলাইন শিক্ষাকার্যক্রমকে বাধাহীন রাখতে আমরা আনলিমিটেড ব্যান্ডউইথ দেয়ার কথাও বলেছিলাম। কিন্তু অজ্ঞাত কারণে তা আমলে নেয়া হয়নি।
গত বছর ১৫ নভেম্বর আইএসপিএবি’র পক্ষ থেকে শিক্ষা অধিদপ্তরের প্রকিউরমেন্ট বিভাগের পরিচালক বরাবর দেয়া এ সংক্রান্ত চিঠিতে সুস্পষ্ট যুক্তি তুলে ধরে দরপত্রের টেকনিক্যাল স্পেসিফিকেশনগুলো সীমাবদ্ধতা ও অসামঞ্জস্যতা তুলে ধরে তা পরিবর্তনে করণীয় বিষয়টিও তুলে ধরা হয়েছে। এতে সংযোগ এর ক্ষেত্রে সিম এর সঙ্গে ইন্টারনেট সংযোগ জুড়ে দেয়ার আহ্বান জানানো হয়। এছাড়াও সেবাটি যেনো মোবাইল অপারেটররা ছাড়াও বিটিআরসি’র লাইসেন্স প্রাপ্ত ন্যাশন ওয়াইড সার্ভিস প্রোভাইডারদের অন্তর্ভূক্ত করা হয় সেই দাবি করা হয়েছে। একইভাবে শুধুমাত্র ৪জি প্রযুক্তির বদলে ফিক্সড ব্রডব্যান্ড যোগ করে ইন্টারনেটের উচ্চ গতির বিষয়টিও এখানে তুলে ধরা হয়েছে।
pin up azerbaijan: pinup az – pin up azerbaijan
http://pinupaz.bid/# pin up 306
pin-up kazino
http://zithromax.company/# buy zithromax canada
zithromax buy online
dynacin minocycline stromectol for sale ivermectin pills canada
where can i buy amoxocillin: cheapest amoxil – where to buy amoxicillin 500mg
http://stromectol.agency/# stromectol in canada
https://gabapentin.auction/# neurontin generic south africa
ivermectin oral stromectol best price stromectol 3 mg
https://stromectol.agency/# order minocycline 50mg online
https://semaglutide.win/# Rybelsus 7mg
zithromax 500 mg lowest price drugstore online
https://amoxil.llc/# amoxicillin 500mg capsule buy online
stromectol medicine: stromectol price – ivermectin 3mg for lice
http://semaglutide.win/# Semaglutide pharmacy price
http://amoxil.llc/# buy amoxicillin without prescription
amoxicillin no prescription Amoxicillin For sale amoxicillin 500mg buy online uk
generic amoxicillin online: amoxil best price – how to buy amoxicillin online
https://amoxil.llc/# amoxicillin generic
http://stromectol.agency/# stromectol 3 mg price
zithromax cost canada
https://semaglutide.win/# order Rybelsus for weight loss
where can i buy amoxicillin without prec Amoxicillin For sale amoxicillin 500mg pill
https://gabapentin.auction/# neurontin 800 mg capsules
can you buy zithromax over the counter
minocycline 100mg for acne order stromectol ivermectin 3 mg dose
http://gabapentin.auction/# neurontin cost
zithromax over the counter: generic zithromax – order zithromax over the counter
http://amoxil.llc/# amoxicillin 875 125 mg tab
buy zithromax without presc
https://stromectol.agency/# minocycline 100 mg tablets
https://amoxil.llc/# amoxicillin online no prescription
https://zithromax.company/# zithromax for sale usa
https://zithromax.company/# zithromax z-pak
where can i purchase zithromax online zithromax best price where can i get zithromax
https://stromectol.agency/# ivermectin 12
http://semaglutide.win/# semaglutide
zithromax 600 mg tablets
buy zithromax order zithromax zithromax online australia
neurontin 150 mg: gabapentin for sale – medicine neurontin capsules
cost of amoxicillin 875 mg amoxicillin cheapest price can you buy amoxicillin uk
https://gabapentin.auction/# neurontin 400 mg tablets
rybelsus cost: Buy compounded semaglutide online – Rybelsus 14 mg
ed remedies https://mexicanpharm24.pro/# buying prescription drugs in mexico
india pharmacy mail order top online pharmacy india indian pharmacy online
online pharmacy india: online pharmacy india – Online medicine order
п»їbest mexican online pharmacies mexican mail order pharmacies п»їbest mexican online pharmacies
pharmacies in mexico that ship to usa: mexican online pharmacies prescription drugs – mexico drug stores pharmacies
https://mexicanpharm24.pro/# mexican border pharmacies shipping to usa
indian pharmacy
buying prescription drugs in mexico purple pharmacy mexico price list mexico drug stores pharmacies
drug pharmacy http://drugs24.pro/# erectile dysfunction treatments
indian pharmacy paypal: best online pharmacy india – india pharmacy mail order
buying from online mexican pharmacy mexican pharmaceuticals online buying prescription drugs in mexico
http://indianpharmdelivery.com/# world pharmacy india
top 10 pharmacies in india
best ed drugs: erection pills that work – best treatment for ed
psychological ed treatment: viagra without a doctor prescription – cheapest ed pills
homeopathic remedies for ed cheap medication buy prescription drugs from india
erection pills viagra online http://mexicanpharm24.pro/# mexican rx online
https://mexicanpharm24.pro/# reputable mexican pharmacies online
indian pharmacy paypal
best ed drug: herbal remedies for ed – erectile dysfunction medicines
ed meds online http://indianpharmdelivery.com/# mail order pharmacy india
online pharmacy india india online pharmacy best online pharmacy india
Online medicine home delivery Online medicine home delivery cheapest online pharmacy india
https://indianpharmdelivery.com/# world pharmacy india
world pharmacy india
п»їplavix generic: clopidogrel pro – plavix best price
paxlovid for sale: paxlovid price – paxlovid covid
http://stromectol1st.shop/# cheap stromectol
indian pharmacy online
more: buy rybelsus – more
https://stromectol1st.shop/# buy minocycline 50mg for humans
indian pharmacy online
https://rybelsus.icu/# buy rybelsus
buy prescription drugs online
rybelsus: order Rybelsus – semaglutide
paxlovid pharmacy paxlovid 1st Paxlovid buy online
https://stromectol1st.shop/# stromectol ireland
best medication for ed
ivermectin 5: buy online – minocycline brand name
cheap plavix antiplatelet drug: clopidogrel – clopidogrel bisulfate 75 mg
ivermectin tablets uk best price shop ivermectin tablets uk
http://paxlovid1st.shop/# paxlovid buy
ed drugs online from canada
http://paxlovid1st.shop/# п»їpaxlovid
cheap medication
https://stromectol1st.shop/# cost of ivermectin lotion
pharmacy medications
Cost of Plavix without insurance: check clopidogrel pro – cheap plavix antiplatelet drug
http://clopidogrel.pro/# buy clopidogrel online
best ed solution
paxlovid generic: paxlovid 1st – paxlovid for sale
http://stromectol1st.shop/# ivermectin 12 mg
п»їlegitimate online pharmacies india
rybelsus cost: cheaper – Semaglutide pharmacy price
http://stromectol1st.shop/# minocycline antibiotic
indianpharmacy com
Cost of Plavix without insurance: clopidogrel – plavix medication
buy clopidogrel bisulfate: Clopidogrel 75 MG price – plavix medication
1хбет: 1хставка – 1хбет
dunyan?n en iyi casino siteleri casino siteleri canl? casino siteleri
pinup az: pin-up – pin up
1хставка: 1хбет – 1xbet
https://1winindia.tech/# pin up kz
пин ап казино
пин ап вход: пинап зеркало – пин ап официальный сайт
пин ап казино: пин ап казино – пин ап
casino siteleri: en iyi casino siteleri – canl? casino siteleri
h?zl? casino: h?zl? casino – casino oyunlar?
пинап кз пин ап пин ап кз
пин ап казино вход: pin up kz – пин ап
cazino: slot casino siteleri – casino siteleri
pin up: pin up casino – pin-up
https://1winindia.tech/# пинап
пинап казино
pin up casino: pin-up casino giris – pin up casino
1xbet зеркало: 1xbet официальный сайт – 1xbet
http://1winindia.tech/# pin up
pin up
pin up kz: пин ап – пинап казино
1xbet: 1xbet официальный сайт – 1xbet скачать
pin-up: pin up – pin-up
пин ап казино вход: pin up – pin up
buying from online mexican pharmacy: medicine in mexico pharmacies – medicine in mexico pharmacies
the canadian drugstore: buy prescription drugs from canada – cheap ed medication
mail order pharmacy india: top 10 online pharmacy in india – mail order pharmacy india
online shopping pharmacy india: cheapest online pharmacy india – п»їlegitimate online pharmacies india
best treatment for ed: natural cures for ed – ed meds online pharmacy
http://pinupzerkalo.fun/# пин ап
пин ап кз: пин ап кз – Пин Ап Казахстан
http://pinup-az.bid/# pin up 306
pinup-az bid: pin up – pin-up casino giris
sweet bonanza: sweet bonanza nas?l oynan?r – sweet bonanza
Пин Ап Казино Официальный Сайт в России: пин ап зеркало – pinco
http://pinupzerkalo.fun/# Пин Ап Казино Официальный Сайт в России
pinup-az bid: pinup-az bid – pinup az
http://biznes-fabrika.kz/# Пин Ап Казахстан
pinup bet and casino
https://pinup-az.bid/# pin up azerbaycan
pin up casino
https://stromectol1st.store/# stromectol
Care provides: Care provides – Neurontin online
paxlovid1st: see a healthcare provider – See risks
http://stromectol1st.store/# stromectol best price
https://stromectol1st.store/# stromectol store
paxlovid price: paxlovid1st – Pills Paxlovid
Pills Paxlovid: see a healthcare provider – Pills Paxlovid
mexico drug stores pharmacies: mexico pharmacy – mexican rx online
mexican drugstore online Legit online Mexican pharmacy mexican pharmaceuticals online
best ed solution http://pharm24.pro/# pills for erection
https://pharm24.pro/# best ed treatment
anti fungal pills without prescription
male dysfunction https://mexicanpharm24.cheap/# best online pharmacies in mexico
buy medicines online in india Order medicine from India to USA mail order pharmacy india
http://indianpharm24.pro/# indian pharmacy online
canadian drug pharmacy
mexican online pharmacies prescription drugs: Mexican pharmacy ship US – mexican pharmaceuticals online
treat ed: cheap drugs – drugs to treat ed
top online pharmacy india Pharmacies in India that ship to USA indian pharmacy paypal
top 10 pharmacies in india Best Indian pharmacy top 10 online pharmacy in india
https://mexicanpharm24.cheap/# mexican pharmaceuticals online
fast ed meds online
online ed meds https://indianpharm24.pro/# top 10 pharmacies in india
dog antibiotics without vet prescription cheap drugs medications online
medication from mexico pharmacy: mexican pharm 24 – buying from online mexican pharmacy
https://mexicanpharm24.cheap/# п»їbest mexican online pharmacies
ed drugs
purple pharmacy mexico price list: Legit online Mexican pharmacy – mexican mail order pharmacies
https://indianpharm24.pro/# india pharmacy
reasons for ed
buy ed drugs online https://pharm24.pro/# top rated ed pills
http://indianpharm24.pro/# online pharmacy india
pharmacy drugs
indian pharmacy online: Best online Indian pharmacy – india online pharmacy
ed meds online without doctor prescription https://mexicanpharm24.cheap/# medicine in mexico pharmacies
http://indianpharm24.pro/# india pharmacy
remedies for ed
https://denemebonusuverensiteler.top/# deneme bonusu veren siteler betturkey betturkey.com
denemebonusuverensiteler.top
matadorbet bid matadorbet.bid matadorbet bid
deneme bonusu veren siteler betturkey http://slot-tr.online/# slot oyunlar? puf noktalar?
Deneme Bonusu Veren Siteler guvenilir casino siteleri casino siteleri win
matadorbet bid matadorbet matadorbet.bid
deneme bonusu veren yeni siteler http://matadorbet.bid/# matadorbet.bid
https://slot-tr.online/# slot siteleri
deneme bonusu veren siteler yerliarama.org
matadorbet bid matadorbet matadorbet giris
Canl? Casino Siteleri Deneme Bonusu Veren Siteler casino siteleri win
matadorbet bid: matadorbet.bid – matadorbet
ultrabet yeni giris 1125 ultrabet tr online ultrabet bonus
http://gabapharm.com/# buy gabapentin online
https://rybpharm.com/# buy rybelsus canada
buy furosemide online buy furosemide online lasix
furosemide fur pharm buy furosemide online buy furosemide online
http://furpharm.com/# furosemide furpharm.com
semaglutide: rybpharm cheap semaglutide – buy rybelsus canada
rybpharm canada buy rybelsus canada buy rybelsus rybpharm
https://gabapharm.com/# GabaPharm Gabapentin
http://indianpharmacyeasy.com/# best india pharmacy
top 10 pharmacies in india: indian pharmacy – best india pharmacy
https://mexicanpharmgate.com/# mexican online pharmacies prescription drugs
http://indianpharmacyeasy.com/# top 10 pharmacies in india
levitra without a doctor prescription: Canadian pharmacy best prices – ed meds online without doctor prescription
https://indianpharmacyeasy.com/# indianpharmacy com
п»їlegitimate online pharmacies india: indianpharmacyeasy.com – buy prescription drugs from india
http://indianpharmacyeasy.com/# indian pharmacy online
can i get generic clomid pills: get clomid no prescription – can you get generic clomid prices
prednisone acetate: Prednisone Without Prescription – buy prednisone 40 mg
where can i buy cheap clomid no prescription: clomid purchase online rex pharm – can i order clomid online
can i buy prednisone over the counter in usa: prednisone – prednisone buying
10 mg prednisone: ray pharm – how to get prednisone tablets
Priligy tablets: cheap priligy – buy dapoxetine online
cheap priligy: dapoxetine price – buy priligy
dapoxetine price: priligy max pharm – dapoxetine price
can i order clomid online: generic clomid without insurance – buy clomid tablets
price of amoxicillin without insurance: Amoxicillin for sale – buy amoxicillin online without prescription
amoxicillin 500mg: amoxil – cost of amoxicillin 30 capsules
purchase amoxicillin online without prescription: Amoxicillin Com Pharm – buy amoxicillin
prednisone cream brand name: cheap prednisone – prednisone 10 mg tablet cost
antibiotic amoxicillin: amoxil com pharm – amoxicillin 500 mg capsule
how to get generic clomid without dr prescription: rexpharm – where to buy cheap clomid online
Priligy tablets: buy priligy – cheap priligy
https://cytpremium.com/# buy cytotec online fast delivery
price for amoxicillin 875 mg: amoxil com pharm – buy amoxicillin
order minocycline 100 mg online: Ivermectin iver fast – ivermectin 3mg for lice
how can i get clomid tablets: where can i buy generic clomid pills – can i buy cheap clomid for sale
cheap plavix antiplatelet drug Plavix Clo buy clopidogrel online
http://plavixclo.com/# buy clopidogrel bisulfate
where buy generic clomid price: cheap clomid – how can i get clomid for sale
buy cytotec pills online cheap cytotec pills buy online Abortion pills online
https://plavixclo.com/# Cost of Plavix on Medicare
prednisone buy cheap: cheap prednisone – prednisone 1mg purchase
max pharm: buy priligy – max pharm
buy Lisinopril 1st Lisinopril 1st Lisinopril 1st
https://plavixclo.com/# Cost of Plavix without insurance
cost of prednisone 5mg tablets: generic over the counter prednisone – 80 mg prednisone daily
https://lisinopril1st.com/# buy Lisinopril online
minocycline pill generic Stromectol ivermectin 3
http://vavada-kazi.ru/# вавада казино онлайн
пин ап вход: pinup kazi – пин ап вход
pinup-kazi.kz пинап казино пин ап кз
пин ап казино: pinup-kazi.kz – пин ап кз
пин ап кз: pin up казино – pinup kazi
vavada-kazi.ru: вавада казино онлайн – вавада казино онлайн
пин ап вход pinup kazi pinup
пин ап кз: pin up казино – пинап казино
pin up казино пинап казино pinup-kazi.kz
https://vavada-kazi.ru/# vavada
pinup: пин ап казино – пин ап казино
treatment for ed canadian pharmacy ed aids
pharmacy website india IndianPharmStar indian pharmacy online
mexican drugstore online: Pharm Easy – п»їbest mexican online pharmacies
cheap drugs online canadian pharm medication for ed
buying prescription drugs in mexico online: Mexican Pharm – mexico drug stores pharmacies
top 10 pharmacies in india: IndianPharmStar – top online pharmacy india
top online pharmacy india: indian pharm – indian pharmacies safe
mexican drugstore online: mexican pharm easy – buying from online mexican pharmacy
buying prescription drugs in mexico MexicanPharmEasy mexican pharmaceuticals online
top 10 pharmacies in india: indian pharm star – buy medicines online in india
medication from mexico pharmacy: MexicanPharmEasy – mexican online pharmacies prescription drugs
ed medications online canadian pharmacy erectyle dysfunction
buy prescription drugs without doctor: canadianpharm1st – erectile dysfunction medications
reputable indian pharmacies: IndianPharmStar – buy medicines online in india
cost of neurontin 600mg: buy gabapentin online – Gabapentin Pharm
Gabapentin Pharm neurontin capsules 300mg Gabapentin Pharm
paxlovid cost without insurance: paxlovid for sale – Paxlovid.ink
paxlovid covid Paxlovid over the counter paxlovid cost without insurance
Ivermectin Pharm: Ivermectin Pharm – stromectol 0.5 mg
AmoxilPharm: amoxicillin online pharmacy – AmoxilPharm
how to get neurontin: neurontin discount – Gabapentin Pharm
Gabapentin Pharm neurontin brand name buy generic neurontin online
ivermectin 5ml: Ivermectin Pharm Store – Ivermectin Pharm
buy cipro cheap buy cipro online canada buy cipro cheap
buy cipro: ciprofloxacin over the counter – cipro
buy cytotec over the counter buy cytotec pills online cheap buy cytotec pills online cheap
zithromax tablets for sale zithromax online no prescription zithromax price canada
lisinopril 40 mg tablet price: prinivil 40 mg – lisinopril
zithromax online australia: zithromax 500 tablet – zithromax 500
buy cytotec online fast delivery cytotec online buy cytotec over the counter
cipro online no prescription in the usa: buy cipro online canada – buy cipro
buy lisinopril 20 mg online united states buy lisinopril 20 mg online generic for prinivil
buying clomid: where buy clomid without insurance – order generic clomid without rx
clomid how to buy cheap clomid now get cheap clomid
lisinopril 20mg prices: lisinopril 80mg – lisinopril 5 mg tablet price
can you get clomid online where can i buy clomid for sale can i purchase cheap clomid
ciprofloxacin generic price: purchase cipro – buy cipro
lisinopril 50 mg price lisinopril pills 10 mg zestril 2.5 mg tablets
where can i buy generic clomid without insurance: clomid price – cost of generic clomid price
zithromax online pharmacy canada: zithromax 1000 mg pills – buy azithromycin zithromax
25 mg lisinopril website lisinopril cost 40 mg
where to buy generic clomid: can i order clomid tablets – clomid price
drugs1st herbal ed drugs1st
erectile dysfunction online prescription: п»їed pills online – ed pills cheap
online ed pills: drugs1st – drugs1st
http://kamagra.men/# buy Kamagra
buy semaglutide semaglutide tablets store semaglutide best price
cenforce.icu: cenforce.icu – order cenforce
drugs1st: drugs1st – drugs1st
drugs1st: drugs1st – drugs1st
https://kamagra.men/# cheap kamagra
buy ed pills online: low cost ed meds online – ed med online
ed drugs list drugs1st erectyle dysfunction
https://edpills.men/# cheapest erectile dysfunction pills
bahis siyeleri: superbetin giriЕџ – lisanslД± kumar siteleri
gГјvenilir bahis siteleri: yasal Еџans oyunlarД± siteleri – bahis veren siteler
https://pinup2025.com/# пин ап
pinup2025.com: пин ап казино зеркало – пин ап казино
пинап казино: пин ап казино – пин ап вход
slot tr online: en kazancl? slot oyunlar? – slot oyunlar?
https://slottr.top/# az parayla cok kazandiran slot oyunlar?
slot siteleri: slot siteleri – slot tr online
пин ап казино зеркало: пин ап вход – пин ап зеркало
пин ап: пин ап – пин ап
grand pasha bet: bahis siteleri slot oyunlarД± – canlД± oyunlar
пин ап казино официальный сайт: пинап казино – пин ап зеркало
en kazancl? slot oyunlar?: slot oyunlar? – az parayla cok kazandiran slot oyunlar?
casino en iyi siteler: en iyi oyun siteleri – internet kumar oyunu
gore siteler en iyi yabancД± bahis siteleri casino slot
pinup 2025: пин ап казино официальный сайт – пин ап казино
pinup 2025: пин ап – pinup 2025
erection pills: canadian pharmacy – prescription drugs
buy prescription drugs from india: Pharmacies in India that ship to USA – reputable indian pharmacies
pharmacy medications: canadian pharmacy – the canadian drugstore
drugs and medications: Best Canadian pharmacy – amoxicillin without a doctor’s prescription
reputable mexican pharmacies online mexicanpharmi medicine in mexico pharmacies
Online medicine order: Indian online pharmacy ship to USA – Online medicine order
mail order pharmacy india india pharmi reputable indian pharmacies
medication for ed dysfunction: canadian pharmi – ed treatments that really work
india online pharmacy: Online India pharmacy – india online pharmacy
best canadian pharmacy online: Canada Pharmacy online reviews – erectile dysfunction
medications for ed: Cheapest drug prices Canada – psychological ed treatment
https://indiapharmi.com/# top 10 online pharmacy in india
https://cipharmdelivery.com/# ciprofloxacin order online
cipro pharmacy: ci pharm delivery – buy generic ciprofloxacin
https://clomidonpharm.com/# where buy clomid no prescription
can you buy amoxicillin over the counter canada: buy amoxicillin online mexico – amoxicillin 800 mg price
prednisone online australia prednisone 2.5 mg prednisone 10mg cost
http://cipharmdelivery.com/# ciprofloxacin
http://cipharmdelivery.com/# cipro online no prescription in the usa
generic prednisone otc: Predni Best – prednisone 20 mg in india
https://cipharmdelivery.com/# cipro for sale
https://amoxstar.com/# buy amoxicillin online uk
ciprofloxacin over the counter: ciprofloxacin over the counter – buy cipro cheap
buy cipro online canada: cipro pharmacy – buy cipro online without prescription
amoxicillin in india amoxicillin 500 mg capsule amoxicillin 500mg capsules uk
prednisone 10 mg over the counter: prednisone 5093 – buy prednisone online without a script
get generic clomid without dr prescription: clomid on pharm – get generic clomid tablets
amoxicillin 500mg Amox Star amoxicillin 500 mg where to buy
order prednisone 10 mg tablet: prednisone 12 mg – prednisone 20mg capsule
where can i buy amoxicillin over the counter: Amox Star – can i buy amoxicillin online
can i order clomid: where buy clomid online – where buy generic clomid without rx
cipro online no prescription in the usa: CiPharmDelivery – buy cipro online canada
http://clomidonpharm.com/# buying generic clomid prices
amoxicillin medicine: amoxicillin online purchase – amoxicillin 500 coupon
https://amoxstar.com/# amoxicillin canada price
ciprofloxacin order online: ci pharm delivery – buy ciprofloxacin
how to get generic clomid no prescription: where can i buy cheap clomid without prescription – get clomid online
how to get generic clomid without prescription: can i get clomid no prescription – get clomid without rx
ciprofloxacin mail online: ciprofloxacin 500 mg tablet price – cipro online no prescription in the usa
https://clomidonpharm.com/# how can i get generic clomid without prescription
online prednisone 5mg PredniBest prednisone 20 mg in india
where to buy clomid no prescription: cheap clomid pills – how to buy clomid price
https://clomidonpharm.com/# can you get generic clomid online
can i order generic clomid cost cheap clomid without prescription buy cheap clomid without dr prescription
where can i buy prednisone: prednisone 40 mg – 10 mg prednisone tablets
prednisone 5 mg tablet rx: Predni Best – prednisone buy
http://clomidonpharm.com/# order cheap clomid no prescription
https://gramster.ru/# gramster.ru
pinup 2025: gramster – пин ап вход
https://gramster.ru/# pinup 2025
пин ап зеркало: gramster – пин ап казино зеркало
pinup 2025: gramster.ru – пинап казино
https://gramster.ru/# пинап казино
пин ап gramster пин ап казино
http://gramster.ru/# пинап казино
http://gramster.ru/# pinup 2025
пин ап зеркало: Gramster – пин ап зеркало
http://gramster.ru/# pinup 2025
pinup 2025 gramster.ru пин ап вход
https://gramster.ru/# пин ап вход
пинап казино: gramster.ru – пинап казино
https://gramster.ru/# pinup 2025
пин ап зеркало gramster пин ап казино зеркало
https://gramster.ru/# пин ап
gramster.ru: Gramster – пин ап казино
gramster.ru: gramster.ru – пин ап казино официальный сайт
https://gramster.ru/# пинап казино
gramster.ru: gramster.ru – пин ап казино
https://gramster.ru/# пин ап зеркало
пин ап казино официальный сайт gramster пин ап зеркало
cheapest online pharmacy india: mail order pharmacy india – online shopping pharmacy india
https://indianpharmacy.win/# mail order pharmacy india
online canadian pharmacy canadian pharmacy win canadian pharmacy meds reviews
mail order pharmacy india: п»їlegitimate online pharmacies india – buy prescription drugs from india
https://mexicanpharmacy.store/# purple pharmacy mexico price list
canadian discount pharmacy canadian pharmacy win safe canadian pharmacies
mexican border pharmacies shipping to usa: buying from online mexican pharmacy – mexico drug stores pharmacies
п»їbest mexican online pharmacies: mexican online pharmacies prescription drugs – pharmacies in mexico that ship to usa
india online pharmacy indian pharmacy world pharmacy india
https://canadianpharmacy.win/# reliable canadian pharmacy reviews
https://indianpharmacy.win/# п»їlegitimate online pharmacies india
canadian pharmacy scam: canadian pharmacy win – best canadian online pharmacy reviews
canadian pharmacy world reviews canadian pharmacy win canadian valley pharmacy
http://mexicanpharmacy.store/# mexican drugstore online
canadian pharmacy ltd: best canadian online pharmacy – canadian pharmacy ed medications
https://indianpharmacy.win/# indian pharmacy
https://canadianpharmacy.win/# canadian pharmacy world
reputable indian pharmacies: top 10 online pharmacy in india – indian pharmacies safe
mexico drug stores pharmacies mexican mail order pharmacies п»їbest mexican online pharmacies
https://canadianpharmacy.win/# canada drugs reviews
top 10 online pharmacy in india: online pharmacy india – online shopping pharmacy india
http://indianpharmacy.win/# indian pharmacies safe
medicine in mexico pharmacies mexican online pharmacies prescription drugs buying prescription drugs in mexico
Online medicine order: mail order pharmacy india – mail order pharmacy india
https://mexicanpharmacy.store/# buying prescription drugs in mexico
https://mexicanpharmacy.store/# mexican pharmaceuticals online
http://canadianpharmacy.win/# onlinecanadianpharmacy 24
reputable indian pharmacies top online pharmacy india reputable indian online pharmacy
http://mexicanpharmacy.store/# best online pharmacies in mexico
canadian neighbor pharmacy: best online canadian pharmacy – canadian king pharmacy
http://fastpillseasy.com/# cheap ed medicine
online ed medicine: cheap cialis – online erectile dysfunction pills
buy Viagra over the counter: cheap viagra – Generic Viagra for sale
Cialis 20mg price in USA: buy cialis online – Tadalafil price
buy erectile dysfunction medication: ed doctor online – erection pills online
Order Viagra 50 mg online: FastPillsForMen – Buy Viagra online cheap
Buy Tadalafil 20mg: Max Pills For Men – Tadalafil Tablet
http://maxpillsformen.com/# cheapest cialis
generic sildenafil: Fast Pills For Men – Cheap generic Viagra
Cialis without a doctor prescription: MaxPillsForMen – Tadalafil Tablet
ed meds online: FastPillsEasy – pills for erectile dysfunction online
https://maxpillsformen.com/# Buy Tadalafil 20mg
Sildenafil 100mg price: Fast Pills For Men – Viagra tablet online
https://fastpillseasy.com/# erectile dysfunction medicine online
where can i buy ed pills: cheap cialis – online ed pharmacy
Viagra Tablet price: Fast Pills For Men – buy viagra here
viagra without prescription: FastPillsForMen – over the counter sildenafil
https://maxpillsformen.com/# cheapest cialis
Tadalafil price Max Pills For Men Tadalafil Tablet
cheap ed pills: buy erectile dysfunction pills online – low cost ed medication
http://maxpillsformen.com/# Cialis without a doctor prescription
low cost ed meds online: fast pills easy – best online ed treatment
Buy Tadalafil 5mg MaxPillsForMen.com Cheap Cialis
online ed drugs: best ed pills online – what is the cheapest ed medication
http://fastpillseasy.com/# buying ed pills online
Cialis 20mg price in USA: buy cialis online – Buy Tadalafil 5mg
http://fastpillseasy.com/# ed rx online
online ed pills where to buy erectile dysfunction pills ed online pharmacy
sweet bonanza giris: sweet bonanza slot – sweet bonanza demo oyna
https://slotsiteleri25.com/# slot oyunlar? puf noktalar?
denemebonusuverensiteler25 deneme bonusu veren siteler yat?r?ms?z deneme bonusu veren siteler
deneme bonusu veren yeni siteler: deneme bonusu veren siteler yeni – yeni deneme bonusu veren siteler
yeni deneme bonusu veren siteler: deneme bonusu veren yeni siteler – deneme bonusu veren yeni siteler
https://denemebonusuverensiteler25.com/# denemebonusuverensiteler25
yat?r?ms?z deneme bonusu veren siteler: deneme bonusu veren siteler – deneme bonusu veren siteler yeni
en cok kazand?ran slot oyunlar?: en kazancl? slot oyunlar? – az parayla cok kazandiran slot oyunlar?
https://casinositeleri25.com/# Casino Siteleri
deneme bonusu veren siteler: denemebonusuverensiteler25 – denemebonusuverensiteler25
https://slotsiteleri25.com/# slot oyunlar? puf noktalar?
https://denemebonusuverensiteler25.com/# yat?r?ms?z deneme bonusu veren siteler
guvenilir slot siteleri: slot casino siteleri – slot casino siteleri
deneme bonusu veren casino siteleri: deneme bonusu veren bet siteleri – canl? casino siteleri
en kazancl? slot oyunlar?: slot oyunlar? puf noktalar? – slot casino siteleri
http://sweetbonanza25.com/# sweet bonanza
slot oyunlar? en cok kazand?ran slot oyunlar? slot siteleri
deneme bonusu veren siteler yeni: deneme bonusu veren siteler yeni – yeni deneme bonusu veren siteler
slot oyunlar?: en cok kazand?ran slot oyunlar? – slot siteleri
http://slotsiteleri25.com/# en cok kazand?ran slot oyunlar?
deneme bonusu veren siteler yeni deneme bonusu veren siteler yeni deneme bonusu veren siteler
sweet bonanza yorumlar: sweet bonanza slot – sweet bonanza kazanma saatleri
deneme bonusu veren casino siteleri Deneme Bonusu Veren Siteler Deneme Bonusu Veren Siteler
Deneme Bonusu Veren Siteler: deneme bonusu veren casino siteleri – guvenilir casino siteleri
canl? casino siteleri: deneme bonusu veren casino siteleri – Casino Siteleri
https://sweetbonanza25.com/# sweet bonanza yorumlar
deneme bonusu veren siteler yeni: deneme bonusu veren siteler – deneme bonusu veren yeni siteler
http://slotsiteleri25.com/# slot siteleri
slot casino siteleri: az parayla cok kazandiran slot oyunlar? – en cok kazand?ran slot oyunlar?
yeni deneme bonusu veren siteler: denemebonusuverensiteler25 – yat?r?ms?z deneme bonusu veren siteler
legitimate canadian pharmacy CanadianMdPharm canadian pharmacy world
https://mexicaneasypharm.com/# Mexican Easy Pharm
legitimate canadian pharmacy
mexican pharmaceuticals online: Mexican Easy Pharm – mexican drugstore online
https://indiancertpharm.com/# Online medicine
my canadian pharmacy
Mexican Easy Pharm: Mexican Easy Pharm – Mexican Easy Pharm
online canadian pharmacy reviews: Canadian Md Pharm – pharmacy wholesalers canada
IndianCertPharm IndianCertPharm Best Indian pharmacy
Online medicine Best Indian pharmacy Best online Indian pharmacy